Комплексное занятие по татарскому языку для русско язычных детей

"ГАБДУЛЛА ТУКАЙ ӘКИЯТЛӘРЕ ИЛЕНӘ СӘЯХӘТ"

Цели и задачи занятия:

*Продолжить знакомство с детскими годами Г.Тукая.

*Внедрить систему воспитания чувств через путешествие по сказкам, научить ребенка сопереживать, откликаться на чужую беду, выражать свои чувства адекватно.

*Вспомнить произведения великого поэта, написанные им для детей.

*Воспитывать любовь и интерес к творчеству великого татарского поэта.

*Активизировать разговорную речь детей, уметь правильно отвечать на вопросы, составлять диалог и закрепление новых понятий.

*Воспитывать интерес и уважение к истории татарского народа и её традициям. Воспитание патриотических чувств, гордости за свою Родину, свой народ. Воспитание доброты, дисциплинированности, чувства товарищества и собственного достоинства. Воспитание уважительного отношения к старшим.

Максат һәм бурычлар:

*Габдулла Тукайның балачак еллары белән танышуны дәвам итү.

*Балаларны әкият иленә сәяхәт аша кечкенәдән инсафлы,әдәпле, мөрхәмәтле, кешелекле, ярдәмчел итеп тәрбияләп үстерү.

*Габдулла Тукайның балалар өчен язган шигырьләре һәм әкиятләре белән танышу. Габдулла Тукайның иҗаты турында белемншрен арттыру.

*Татарча матур һәм дөрес итеп сөйләшергә, татар телен яратырга, ихтирам итү тойгылары тәрбияләү.

*Балаларда үз-үзләрен тоту һәм үзара уңай мөнәсәбәтләр тәрбияләү.

*Туган җир, туган ил, туган табигать, туган телне ярату, өйрәнү, белү, татар халкының йолаларын, гореф-гадәтләрен саклап калу. Олыларга карата шәфкатьлелек тәрбияләүне дәвам итү.

Әкият иленә сәяхәт.

Әби

-Балакайларым, исәнмесез!

Исәнмесез, кадерле кунаклар!

Менә сездә килеп җиткәнсез.

Безнең балаларның шау тормышын

Күреп китик дигәнсез!

-Бүген бездә кунаклар бар, әйдәгез алар белән дә исәнләшәбез һәм аларга елмаябыз!

Балалар.

- Исәнмесез, кунаклар!

-Хәлләрегез ничек?

Әби

-Мин – әби. Авылда яшим. Шәһәргә кунакка килдем.

Сандыкта ниләр барын беләсегез киләме? Карагыз һәм игътибар белән тыңлагыз.

-Дети посмотрите, что это за сундук, на вид он очень красивый.

Может откроем и посмотрим что там?

(Под музыку открывается крышка сундука)

Бабушкин сундук хранит искусные изделия.

Славились они давно у народа моего.

Әбиемнең сандыгында сакланмый ниләр генә.

Әйдәгез сорыйк үзеннән, ачып күрсәтсен әле.

Как прекрасны тюбетейки, посмотри же, как блестят.

Вышивали канителью Джигита нашего наряд.

Балкып тора тюбәтәйләр

Энҗе бөртекләр белән.

-Бу тюбәтәй! (кабатлыйлар)

Алмаз кил күрсәт балаларга, киеп куй. Бик килешә, нинди матур!

-Тагын бар әле монда!

(Өч, дүрт баланы чакырырга)

Я калфак пурпурный свой вышью нитью золотой.

Гибкий стебель изогнется и цветок к листку прильнет.

Бәрхетләрдән тегелгән ука белән чигелгән,

Нәкышләре көмешләргә, алтыннарга күмелгән.

-Бу калфак! (кабатлыйлар)

Таня күрсәт балаларга, киеп куй. Шундый матур кыз булдың!

-Тагын бар әле монда!

(Өч, дүрт баланы чакырырга)

- Бик сөйкемле балалар булдыгыз! Уйнап алабызмы?

Давайте поиграем в   игру “Тюбетей”

( “Тюбәтәй” УЕНЫ)

ӘБИ.

-Утырыгыз урыннарыгызга.

-Сандыкта тагын нәрсәдер бар, карыйк әле.

(МУЗЫКА СУНДУК)

(Әкият китаплары ала, такта янына куя )

-Бу китап. (кабатлыйлар)

Китапта әкиятләр яши. Бу “Су анасы әкияте”, бу “Кәҗә белән сарык әкияте”, бу “Шүрәле” әкияте. Бу әкиятләрне безгә Габдулла Тукай язган.

Когда наступает Весна - солнышко улыбается, весело журча бегут ручейки, птицы возврачаются с теплых краев – в апреле месяце , каждый год мы вспоминаем великого татарского поэта Габдулла Тукая. Трудная судьба выпала на долю поэта. Ему было всего пять месяцев от роду, когда умер отец. Оставив малыша в родной деревне, мать вторично вышла замуж , но вскоре умирает и мать...

До девяти лет Габдулла жил в деревне. С деревенскими мальчишками бегал на речку, на рыбалку... На всю жизнь он полюбил жителей Кырлая, его леса и поля. В родном крае Габдуллы Тукая чтят традиции татарского народа. Здесь он научился грамоте, слушал сказки и предания. С детства унаследовал Тукай любовь к песне, к народному языку. Чистота и напевность родной речи проникали в душу ребенка с самыми первыми детскими впечатлениями, радостными были они или горькими.

Жизнь его оборвалась рано. Его именем названы села, районы, красивейшие улицы в городах. Стихи его превратились в песни. О нем созданы поэмы, драмы, романы, симфонии...

Он умер, когда ему было двадцать семь лет. Апрель 1886 года – и апрель 1913 года. Родился весной и весной ушел из жизни...

В сказках Тукая много чудес и забавных историй. Водяные ведьмы населяют озера, в дремучем бору легко и привольно живет шурале. Но его герои не омрачают жизнь людей, скорее это наивные и доверчивые лесные существа, в столкновении с которыми человек всегда выходит победителем.

(Звучит музыка “Шурале”, выход Шурале)

ӘБИ.

 - Чү, монда кемдер бар?!

 

Шүрәле.    

-Исәнмесез, саумысыз!

Нигә ишек ачмыйсыз?

                        Шакый, шакый арып беттек,

                        Нигә каршы алмыйсыз?

ӘБИ.

- Балалар,әйдәгез исәнләшик әле. Бу кем икән? (Диалог)

Шүрәле.

-Исәнмесез! - Мин Шүрәле.Урманда яшим.Син кем?

-Исәнмесез. Мин Таня . (берничә баланы сорап чыга, кытыклый , чекочет)

ӘБИ.

-Погоди Шурале, не хулигань, а лучше поиграй с нами.

(Җыр-уен “Шурале”)

Шүрәле.    

-Сез нинди яхшы балалар. Миңа монда бик ошады.

Вы очень хорошие дети. Мне с вами очень понравилось.

Но уже пора возврачаться .

ӘБИ.

-Шүрәле без сиңа әкият китабы бүләк итәбез. Укы. Сау бул.

Шүрәле.    

-Рәхмәт сезгә. Җәй кунакка килегез. Мин сезне тәмле җиләкләр, чикләвекләр белән сыйлармын! Сау булыгыз!

ӘБИ.

-Тагын нәрсә бар икән сандыкта?

(МУЗЫКА СУНДУК)

-Күчтәнәчләр бар икән. Бу кош теле. ( Кабатлыйлар) Яратып ашагыз.

ӘБИ.

-Миңа да китер вакыт җитте.

Сандыгымны күрдегез,

Бик күп нәрсә белдегез.

-Сау булыгыз, балалар! Сау булыгыз, кунаклар!

Сезнең килер көннәрегез мактау белән үтсеннәр.

Барлык бакча балалары, хезмәт сөеп үссеннәр!

ОНЫТМА СИН...

Хәтерләүдән курыкма син,

Үткәннәрне онытма син.

Бел син ерак бабайларның

Ничек итеп көн иткәнен.

Нинди уйлар, нинди моңнар

Безгә калдырып киткәнен.

Һәр нигезнең, һәр авылның,

Һәр каланың үткәне бар... Онытма син!